مجله خبری مساجد

مسجد عتیق قزوین یک کدام از مساجد باستانی و تاریخی شهر مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد قزوین میباشد که در زمانه صفویه ایجاد شده است. این مسجد تحت عنوان یک شاهکار معماری مذهبی شناخته می‌گردد و در حین سال های دراز تحولات و تغییراتی را تجارب نموده است. در‌این نوشته‌علمی، به رسیدگی تحولات و تغییرات معماری مسجد عتیق قزوین در روزگار صفویه پرداخته می‌گردد.

تحولات معماری در روزگار صفویه:
زمانه صفویه یکی‌از زمان‌های اصلی تاریخ کشور‌ایران بود که گسترش فرهنگ وتمدن و هنر اسلامی را پایین تأثیر قرار اعطا کرد. در‌این عصر، مسجد عتیق قزوین نیز تحت عنوان یک راس مذهبی و فرهنگی اساسی در حیطه شناخته میشد. معماری این مسجد نیز در‌این زمان تحولات و تغییراتی را تجربیات کرد.

آغاز، در روزگار صفویه، معماری مسجد عتیق قزوین بر محور معماری اهل ایران سنتی بود. برای مثال خصوصیت‌های این مسجد، استعمال از سنگ‌های محلی و مصالح ساختمانی محلی بود. همینطور، در پیاده سازی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد داخلی مسجد، به به کار گیری از قطعات چوبی و نگارگری‌های دیواری برای تزیینات پرداخته شد. این تحولات معماری در زمانه صفویه آرم میدهد که مسجد عتیق قزوین در حین فرصت تحت عنوان یک راس معماری مذهبی و فرهنگی اساسی در حیطه شناخته میشد.

به‌دنبال، در زمان صفویه، تغییراتی در معماری عتیق قزوین صورت اعطا کرد. در‌این زمان، معماران صفوی با به کار گیری از موادسازنده معماری ترکیبی اهل ایران و مغولی، به ساختمان‌هایی با طرح‌های اختصاصی و خوشگل پرداختند. از جمله، در پیاده سازی داخلی مسجد، آرایش و پیرایش‌های فرشی و سقف‌های گنبدی با نقوش متعدد به کارگیری میشد. این تغییرات معماری نماد میدهد که مسجد عتیق قزوین در روزگار صفویه تحت عنوان یک شاهکار معماری مذهبی و فرهنگی شناخته میشد.

فیض‌گیری:
مسجد عتیق قزوین یک کدام از مساجد باستانی و تاریخی شهر قزوین میباشد که در زمانه صفویه ایجاد شده است. در حین این زمان، معماری این مسجد تحولات و تغییراتی را تجربیات نموده است. آغاز، معماری مسجد عتیق قزوین بر مبنا معماری اهل ایران سنتی بود. البته درپی، با به کار گیری از ارکان معماری ترکیبی اهل ایران و مغولی، طرح‌های اختصاصی و قشنگ ساخت و ساز شد. این تغییرات معماری علامت میدهد که مسجد عتیق قزوین در زمان صفویه تحت عنوان یک شاهکار معماری مذهبی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و فرهنگی شناخته میشد.

از سوی دیگر، هنر همواره فراتر از مرز های انسانی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد حضور پیدا کرده است و دربین تمام نزاع ها و زد خورد های هویتی، آشتی را دربین تمدن ها برقرار کرده است و گردشگری هم بهترین وسیله برای انتقال پیام دوستی و صلح در بین ملت هاست، ملت هایی که بخشی هایی از یک تمدن تاریخی به شمار می‌آیند.

تاریخچه مسجد جامع مكی زاهدان

مسجد جامع مكی زاهدان با قدمتی كه به سال ۱۳۵۳ میرسد، بوسیله مولانا عبدالعزیز ملازاده احداث گردیده است. امروزه از جاهای دیدنی زاهدان به حساب می آید. با ۳۲۰۰۰ متر مربع زیر بنا، این مسجد دارای چهار مناره به ارتفاع ۹۲ متر و ۵۲ گنبد است. كه ارتفاع گنبد مركزی آن به ۴۶ متر میرسد. از مسجد مكی زاهدان به‌عنوان یكی از بزرگ‌ترین مساجد دانا رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اسلام و مشهورترین مسجد اهل سنت خیال و خاطر می گردد. نمای بیرونی مسجد به مسجد سلطان احمد در تركیه و فضای داخلی آن به مسجد النبی در مدینه همانندی داراست.

مسجد جامع مكی زاهدان با قدمتی كه به سال ۱۳۵۳ میرسد، بوسیله مولانا عبدالعزیز ملازاده ساخته شده است. امروزه از جاهای دیدنی زاهدان به حساب می آید. با ۳۲۰۰۰ متر مربع ذیل بنا، این مسجد دارای چهار مناره به ارتفاع ۹۲ متر و ۵۲ گنبد می‌باشد. كه ارتفاع گنبد مركزی آن به ۴۶ متر می‌رسد. از مسجد مكی زاهدان به‌عنوان یكی از تعالی‌ترین مساجد فقیه اسلام و مشهورترین مسجد اهل سنت خیال و خاطر میگردد. نمای بیرونی مسجد به مسجد شاه احمد در تركیه و فضای داخلی آن به مسجد النبی در مدینه همانندی دارااست.مسجد «مكی» نشان اتحاد و همگراییآدرس قومی با معماری جذاب و مختلف، سالانه پذیرای بیش تر از ۸ هزار توریست داخلی و خارجی از كشورهای استرالیا، عمان، امارات، كانادا، هلند، دانمارك، پاكستان و افغانستان بوده و به‌عنوان یكی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان سیستان‌وبلوچستان آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد معرفی گردیده‌است.

در طی ساسانیان به جهت مقدس شمردن دین زرتشتی، سه مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد نوع آتشکده مشاهده می شد. این آتشکده‌ها و آتش مقدس باطن آنان، به دسته‌هایی خاص از جامعه تعلق داشت. نخستین آن ها آتشکده آذرگشنسب بود که منحصر پادشاهان و جنگاوران، بود و حتی مکانی برای تاجگذاری سلاطین محسوب می شد. واقعیت تعجب نکنید، در حالتی‌که بشنوید که پادشاهان سلسله ساسانی، حتی برای تاجگذاری تا این آتشکده، مسیر را پیاده طی می‌نمودند. همچنین همان‌طور که بیان شد آتشکده آذرگشنسب در کنار دریاچه زیبا و مفتون‌کننده‌ای، در درون محوطه تخت سلیمان قرارگرفته هست. ولی به عنوان کردن توده‌ای درگذشته دریاچه را، پشتیبانی بر آتش مقدس آتشکده آذرگشسب به‌حساب می‌آوردند. حتی به‌نوعی می‌توانست، ظهوری از معجزه آب در کنار آتش باشد. اما آتشکده دوم که آذر فرنبغ رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد یا آتشکده کاریان نامیده می‌شد، در اختصاص موبدان قرار داشت. البته سوم آتشکده آذربرزین مهر، نامیده می شد که به طبقه کشاورزان و زراعت‌پیشگان تعلق می‌یافت.

تنوع در اسامی آتشکده آذرگشنسب
عالی است بدانید که آتشکده آذرگشنسب، به اسامی گوناگونی خوانده می گردد. البته نام این آتشکده، در گویش پهلوی به «گنزک» Ganzak یا «گنجه» شناخته می‌شود. همچنین ناگفته نماند که «گزکا»Gazka ، نام رومی این آتشکده میباشد و رومیان آن را به این نام میخوانند. واقعیت شاید بخواهید باخبر شوید که اعراب آتشکده آذرگشنسب را چه می‌نامند؟ اعراب نیز، به‌این منزلت مقدس «شیز»Shiz میگویند. اما بایستی دانست که تلفظ و نام منتخب آتشکده آذرگشنسب، در مجال ایلخانان به صورت « ستوریق» بوده می‌باشد. واقعیت در اوستا، نام «چئچست» بر این آتشکده اطلاق شده است. حتی در شاهنامه فردوسی، از «چیچست» برای نام آتشکده آذرگشنسب استفاده میشد. البته بنا به گفتار شاهنامه، آتش آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد آن را آتش شهریاری می‌خواندند.

معماری آرامگاه خیام برگرفته از معاش وی و تامل‌های قدمت خیام میباشد
آرامگاه خیام از دید ابتکار و ایجاد کرد و معماری یکی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مهم ترین ساختمان های مجال خویش میباشد. طول آن 22 متر و استخوان بندی اشبتنی با هسته ی فلزی میباشد
سه شخصیت اساسی و علمی خیام یعنی فقید بودن او به شعر، ریاضی و نجوم بر ایده اساسی پیاده سازی اثر گذار بود.
دایره کف، به ۱۰ بخش تقسیم شد بطوری که ساختمان بلند یادبود بر ۱۰ اساس ساکن باشد؛ عدد ۱۰ اولی عدد دو رقمی ریاضی و اساس بخش اعظمی از اعداد میباشد.
در آرامگاه خیام از هریک از شالوده ها دو تیغه مورب به طرف بالا تکان می نماید، به ترتیبی که با تقاطع این تیغه ها وسعت کلی ساختمان بلند در گوشه و کنار ساخته می‌گردد و زیرا تیغه ها مورب اند خطوط افقی آنان بایستی ناظر به شالوده عمودی ساختمان بلند باشد.
پس تیغه ها به طور مارپیچ صورت به طرف بالاحرکت نمایند تا با هم تلاقی نمایند و از طرف دیگر راز در بیاورند که خویش یک صورت غامض ریاضی و هندسی میباشد. این صورت با عدد ۱۰ هر دو سمبل علم ریاضی خیام اند.
بر خورد تیغه ها با یکدیگر و فضاهای مالامال و خالی و بخصوص در بالاستاره های درهمی را به وجود می‌آورند که از لابلای آنان عرش آبی‌رنگ نیشابور پیداست و کم کم به طرف نوک گنبد ستاره ها خرد خیس می گردند و تا پایان یک ستاره پنج مالامال آنان را تکمیل نماید.ستاره ها و اسمان، اشاره به شخصیت نجومی خیام داراست
عکس العمل تیغه ها با هم در آرامگاه خیام ۱۰ لوزی تعالی می‌سازند که می بایست با کاشی کاری مالامال شوند. شایسته ترین تزیین خویش رباعیات خیام بود که به طور خط شکسته و در هم به طرز سیاه مشق های خطاطان بزرگی زیرا میر عماد و برخی استادان شکسته نویس با کاشی به طور نقوش انتزاعی سرتاسر لوزی ها را مالامال نماید.
در تاریخ معماری جمهوری اسلامی ایران این نخستین دفعه بود که خط شکسته نستعلیق در تزئینات یک سازه به فعالیت میرفت. از باطن نیز همین لوزی ها آکنده‌از شعر با نقش گل و برگ و پیچک، با رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کاشی معرق تزیین شدندو کاملا اشاره به شخصیت شعر سرا خیام دارا‌هستند
یک لوزی دیگر نیز در کنار لوزی تعالی تاسیس گردیده و در بالای لوزی دوم و در حدود نوک گنبد، لوزی سوم کوچکتری جای دارد. تمام این محور‌ها در نوک گنبد به هم لینک می خورند و سقف گنبد آرامگاه خیام یا این که کلاهک گنبد را صورت میدهند. بیشتر نصیب‌های این سقف گنبد صورت به طور مشبک و توخالی میباشد که صورت ستاره‌ای را به وجود می آورد که گشوده هم یادآور دانش نجوم خیام میباشد
به دور تا بدور ساختمان بلند آرامگاه خیام در نصیب اختلاف سطح چشمه سارها در نزدیکی یک دایره پهناور به راءس خویش ساختمان بلند ساخته شـد همـه از سنگ گرانیت با اجزا مثلثی صورت و تورفتگی و برون آمدگی هایی که تا اندازهای صورت چادر را تداعی میکنند و این اشاره بـه نـام خیام میباشد زیرا بابا خیام چادر دوز بود، اسم وی به همین مناسبت گزینش شد.
آبگینه‌های فیروزه‌ای نیز که به صورت کلی قسمتی از ستاره را به تعداد هفت لبریز نماد میدهند که هفت لبریز آن به معنا هفت فلک، هفت عرش و هفت تپه میباشد که گشوده به آسمان ها و نجوم اشاره دارااست از سایر رموز پیاده سازی آرامگاه خیام میباشد.
به صورت کلی آرامگاه خیام در یک درحال حاضر و هوای شاعرانه با درختان تنومند در نزدیکی ساخته شد. و همانطور که خواست خویش خیام بوده به طور کامل گشوده میباشد و مزارش بهاران گل افشان در نصیب دیگر گلشن بناهای دیگری جهت کتابخانه و مهمانسرای موقت با ملحقات برای مستشرقین و محققین که مایل اند در محل اقامت کوتاه داشته باشند آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و از مجاورت در مجاورت آرامگاه و در فضای شاعرانه علاوه بر عمل سود معنوی داشته باشند ساخته شد که از گستردن جزئییات صرف لحاظ میگردد.

معماری مقبره بوعلی سینا
معمار مقبره بوعلی سینا طرح بنا را تلفیقی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام قرار داده است.
در طراحی این مجموعه از عناصری مانند برج (برج قابوس) الهام گرفته شده است، و باغچه ها متاثر از باغ های ایرانی، آبنما ها الهام گرفته از حوض خانه های سنتی و نمایی با روکار سنگ های حجیم و خشن و خارا که باسنگ گرانیت کوهستان الوند آراسته شده و نمودار کاخ های باستانی ایرانیان است.
حوض آبی سنگی در امتدار محور ورودی اصلی آرامگاه بوعلی سینا قرار گرفته است.
حوضچه های آب و ناودان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد های سنگی و حجیم در گوشه های بنا و مسیرهای آب در کف حضور آب در بنا را پر رنگ می کنند.
مساحت اراضی محوطـه آرامگاه بوعلی سینا حـدود هفـت هـزار متر مربع اسـت.
طـول بـنـای آرامگاه ۶۴ متر و رو به خیابان بوعلی است و نمای آن از سـنـگ خـارا پوشیده شـده اسـت.
سـطح حيـاط بـا سـه پـلـه سـراسـری بـه ایـوان متصـل است.
معمار مقبره بوعلی سینا، ایوان آرامگاه بوعلی به طول ۳۰ متر و عرض ۳ متر در شرق ساختمان قرار داده است.
۱۰ ستون بـه ارتفاع ۴/۱ متـر بـه صـورت کـم و بیش مخروطی ( قطـر پایین ستونها ۹۵ سانتی متر و در بالا ۷۵ سانتی متـر ) ساخته شـده اسـت.
ایوان آرامگاه با دری به ارتفـاع ۳/۲۴ متـر و عـرض ۱/۹ متـر بـه سرسرای آرامگاه متصـل اسـت.
طول سرسـرا آرامگاه ابوعلی سینا ۸/۸ متر و عرض آن ۶/۳ متـر بـه ارتفاع 19 / 4 متـر طـراحـی شـده اسـت.
در طـرف راست و چپ سرسـرا سـنگ آرامگـاه بـوعلی سینا همـدان قبر قـديم ابوعلی سینا و ابوسعید دخدوک بر روی پایه هایی از سنگ خارا قرار دارد.
تالار آرامگاه بوعلی به شکل مربع از دو ضلع آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بسته و دو ضلع ستو ندارباز تشکیل شده است که با ارتفاعی که از زمین دارد رواقی برای نظاره طبیعت پیرامون فراهم میکند.
جمع شدن تدریجی ستون های پایه برج و شکل مخروطی روی آن، اشاره کلاهک مستقیمی به سمت آسمان دارد.
مربع پایه و اساس این بناست و در جای جای پلان و نماها دیده می شود.
نمای شرقی آرامگاه داخل مربعی محاط می شود که انسان ایستاده با دست های گشوده را تداعی می کند.
رواق ورودی ستون هایی نیم مخروطی دارد

گلشن شازده در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی کرمان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و در دامنه شمالی کوه جوپار در لبه شهر ماهان قرار گرفته میباشد.

گلشن شاهزاده در حوالی ماهان در طول دو هزار متری از سطح دریا در لبه کوه جوپار و در زمینی به مساحت بیش تر از پنج هکتار سازه گردیده‌است.
تاریخچه گلشن شاهزاده ماهان
گلشن شازده مرتبط با اواخر زمان قاجاریه بوده و در سال ۱۲۷۶ به فرمان محمدحسن خان سردار ایروانی، قاضی وقت کرمان ساخته شد. او در طی حکمرانی خویش فرمان ایجاد کرد گلشن زیبایی را در ۲ کیلومتری ماهان کرمان، در دل دامنه‌ های کوه‌ های تیگران و در مسیر جاده ابریشم بخشید ولی عمرش باقی عدم وجود تا اتمام ایجاد کرد این گلشن رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد را ببیند بعد از مرگ او این بنای قشنگ نصفه تشکیل داد رها شد.

بعداز مرگ این حکم دهنده، گلشن شاهزاده به وسیله عبدالحمید میرزا ناصرالدوله قاضی کرمان طی یازده سال ساخته شد و یک کدام از مثال های زیبای معماری گلشن اهل ایران به حساب می آید.
معماری گلشن شازده ماهان
معماری گلشن شازده ماهان مساحتی قریب به ۵/۵ هکتار و دربرگیرنده دو تیم شرقی و غربی می‌باشد.
کوشک گلشن شازده به طور دو آشکوبه ایجاد شده است و راز در آن از معماری منحصر به فرد به شخصی شامل است که آن را از دیگر گلشن های اهل ایران متمایز می سازد.
برخی از دست اندرکاران مؤثر در پیاده سازی گلشن اهل ایران مشمول تأثیر دور و اطراف پیرامون، آب ، فضای سبز، سایه و هندسه است، در پیاده سازی گلشن شاهزاده نیز به نوعی چشم میگردند و کل این عامل ها می‌توانند تحت عنوان عاملی مؤثر در تولید تصویر فرضی بازدیدکنندگان از این گلشن آیتم تحقیق قرار گیرد.
نوع دسترسی در معماری گلشن شازده آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ماهان از شیوه های متفاوت قابلیت و امکان پذیر میباشد. راه و روش وصال به سازه قادر است از روش بی واسطه و یا این که مورب و یا این که چرخشی باشد.
مخلوط فضای گشوده و نصفه گشوده و بسته در کوشک مهم و کوشک ورودی گلشن شاهزاده همچون بقیه بناهای و سنتی اهل ایران به خیر و خوبی مشاهده میشود.

امامزاده محمد و امامزاده اسماعیل اواسط در روستای مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کندوان، بنا شده در ۳۵ کیلومتری شهر اواسط رمز بر بالین خاک گذارده و با ساختمانی خرد و بی آلایش گلی و یک بارگاه چبی، سفره فروغ و ایمان و محبت در قلوب عموم روستا و دور و بر آن گسترانیده‌میباشد. در بین هم محلی حوزه‌، امامزاده اسماعیل، پسر این امامزاده شناخته می گردد. همچنانکه محمد را نیز فرزند بلافصل امام درست گو به شمار می آورند. مبنی بر داده های عددی اداره ارثیه فرهنگی و هنری شهرستان وسط، خلال این دو ، امامزاده‌های دیگری در روستاهای برزلیق، صومعه، کلاله، روضه خوان طبق، حسن آباد، ترکمانچای، گاوینه رود، دمیرچی و چرور نیز اخیرا شناسایی گردیده اما هنوز به مرحله تصویب نرسیده‌میباشد. مزار امامزاده دیگری با همین اسم یعنی امامزاده محمد در روستای چنار از توابع شهرستان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اواسط واقع میباشد که دربین عموم حوزه‌ مثلا بخشها شناخته گردیده به شمار می‌رود.

امامزاده اسماعیل اواسط
«آرامگاه امامزاده اسماعیل»، یکی‌از جاذبه‌های توریسم مذهبی و بسیار دوستداشتنی در شهرستان وسط میباشد که در ضلع جنوبی مسجد جامع این شهرستان و در قرن ۸ هجری قمری تاسیس گردیده‌است.

تفصیل حالا و نسب طومار امامزاده
عموم و عاشقان اهل بيت طهارت (ع) ارادت خاص و ويژه اى به اين امامزاده و عظيم الشان دارا هستند و در فرصتهاى مقتضى اين ارادت خالصانه خویش را تقديم ايشان ميکنند عموم براین باوراند آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که امامزاده سيد اسماعيل از نوادگان حضرت امام جعفر الصادق (ع) میباشد که نسب شريفش عبارت میباشد از:اسماعيل ابن جعفر محمد الاطروش ابن على ابن الحسن بن على الخارص ابن محمد الديباج ابن الامام جعفر الصادق(ع) اسم مبارکش اسماعيل و کنیه شريفش کمال الدين میباشد.

تراس در معماری سنتی جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بزرگترین فضای ارتباطی و نصفه گشوده بعداز هشتی و در عرصه سری منزل واقع گردیده و به دو شکل است.

الف: تراس های طولی به مراد رویارویی با عامل ها جوی‌بار و نهی کردن از ورود آفتاب به داخل، در جلو اطاقها و در امتداد ارتفاع تراس تشکیل‌شده و بجز رابطه دهندگی سعی دیگری ندارد.

ب: تحت عنوان فضای خنک در پس از ظهرها استعمال می‌شود و اکثر زمان ها به وسیله در یا این که پنجره با فضای همسایه خویش رابطه برقرار میکند. عمق حیاط ها بستگی به دلیل آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد استقرار نسبت به آفتاب دارااست و به طریقی درست شده که در فصل‌تابستان بازدارنده نفوذ آفتاب و در فصل زمستان سبب ساز هدایت آفتاب میشود.

تراس در معماری چیست
تراس در معماری تحت عنوان یک فضای نیم گشوده که همدم با خویش تجارب بسیار متنوع و با ارزشی از ادراک فضایی و ادراک طبیعت را به یاور میاورد، به حیث هیبت، بعد ها و مقام قابل تحقیق میباشد. حیاط در معماری را می اقتدار یک غربال فضایی و فصل مشترک دربین دو فضای گشوده و بسته دانست که از خصوصیت های معماری نحوه پارتی به‌حساب می‌آید. تراس (iwan) فضایی مسقف میباشد که از سه طرف بسته و یک طرف به سمت تراس یا این که گلشن گشوده میباشد نوع ردیف دار آن با سقف تخت در معماری پارسی و هیبت طاقی صورت آن در نحوه پارتی دیده میشود.

به گفته مدرس پیرنیا حضور این گوشه مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و کنار در کنار چهارطاقی در معماری قبل از اسلام تحت عنوان در گاه، فرمی ترکیبی را در ابنیه زمان پارتی خلق و خوی کرده و تکامل یافته و پخته خیس گردیده است. احتمالا در تکامل حیاط متداول در عصر پارتی دو مرحله وجود داشته میباشد؛ در مرحله اولیه فقط یک سالن گشوده دارنده سه دیوار یا این که سقفی متشکل از تیرهای چوبی متکی بر ردیف یا این که دیوارهای سالن ساخته می‌شد، مرحله دوم وقتی استارت شد که زدن سقف این تالارها با استعمال از تاق های ضربی استارت شد.

امامزاده آقا سید علی نهبندان در شهرستان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد نهبندان، نصیب شوسف، دهستان عربخانه، روستای سید علی واقع گردیده‌است. آنچه اشخاص سالخورده به خاطر دارا هستند، بنای اول مزار منزل ای خرد با سقف گنبدی و تشکیل شده از آجر بود، ابعاد به انگیزه کوچکی منزل مزار آنرا تخریب کردند، دومی بنای مزار بزرگتر از بنای اولین به یار مسجدی خرد در کنار آن ساخته شد. درین فرصت ورودی مزار از دو در قابلیت و امکان ‌پذیر بود؛ یک کدام از ورودی به باطن بقعه و دیگری ورودی به مسجد. سو‌مین مرحله تجدید بنا مزار در سال ۱۳۷۱ بوسیله اداره موقوفات و کارها خیریه استارت و ساختمان فعلی به نحو مطلوبی ساخته شد، محوطه امامزاده مساحتی حدود ۵۰۰۰۰ متر مربع مساحت داراست. ساختمان کنونی مزار هشت ضلعی میباشد که ارتفاع اضلاع چهار جهت رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مهم آن هر یک ۱۵ متر و ارتفاع اضلاع جهات فرعی هر یک ۳ متر و طول آنان ۵ متر مساحتی حدود ۴۰۰ متر مربع دارااست. این مزار دارنده دو صحن با تعداد متعددی رواق میباشد. درآمد مزار از نذورات نقدی و جنسی عموم تأمین می ‌خواهد شد که در کنار مرقد امامزاده سیدعلی صندوقی میباشد که عموم نذورات نقدی خویش را در آن می ریزند و تحت لحاظ اوقاف صرف مخارج ضروری مزار میگردد.

روستای سید علی
سید علی روستایی در دهستان شوسف قسمت شوسف شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی میباشد. آرامگاهی در‌این روستا وجود دارااست که که به مزار سید علی مشهور میباشد که از حدود سال ‌های ۱۳۴۰ هجری خورشیدی پایین لحاظ اوقاف اداره می ‌خواهد شد و زیرا در مسیر مهم جاده مشهد-زاهدان که صرفا راه و روش ارتباطی دربین شهرهای شمالی و جنوبی و شرقی میهن میباشد، قرار گرفته زوار متعددی را پذیرا بوده و ضمن مسافران همسایه شهرستان‌ های بیرجند، قاینات و نهبندان آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به زیارت این مزار می ‌آیند. بنابر یقین عموم از اولاد و احفاء امام موسی بن جعفر(ع) میباشد.

با ورود به گلشن نارنجستان قوام شیراز هفت هنر مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و صنعت محسورکننده اهل ایران به چشم میخورد. گچ بری، نگارگری سنتی، آینه کاری، آجرکاری، حجاری، معرق کاری و منبت کاری در تزیین کناره کناره این گلشن بکار رفته و روح را جلا می دهد.
سقف‌ها و دیوارهایی که با نازکی آینه‌کاری گردیده‌، تالارهایی که بر دیوارهایشان نگارگری‌هایی مجذوب‌کننده نقش بسته، درها و سقف‌هایی از متاع چوب گردو که روی آنها معرق‌کاری انجام شده و ردیف‌ها و سنگ‌هایی که بر آن ها حجاری‌های دقیقی صورت گرفته و … همگی و همگی علامت از هنر ناب اهل ایران داراست که احساس احترام را در بیننده برمی‌انگیزد.
طرح بنای اساسی عمارت و حیاط دو ستونی آن اقتباسی از طرز معماری اهل ایران رایج در عصر زندیه میباشد. حیاط تبارک عمارت که با دو ردیف سنگی یک دست و سقف مسطح تزیین شده است و کاشی‌کاری‌های هنرمندانه بالای عمارت مهم، با شکوه‌ترین نصیب گلشن را تشکیل می دهند.
در ساختمان‌های رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد قسمت جنوبی و شرقی گلشن نیز منبت‌کاری، کاشی‌کاری و گچ‌بری‌های بی‌همتایی وجود دارااست.
سقف حیاط نصیب شرقی، صرفا سقفی میباشد که هنر مشترک آینه کاری روی چوب و نگارگری روی چوب را دارااست؛ البته این قسمت در حین انقلاب در گیر حریق‌سوزی گردیده و غیرقابل تعمیر میباشد.
مقرنس نوعی تزئین حجمی و تاقچه‌ بندی آذینی میباشد که در ذیل گنبدهای روی تراس‌ها و درگاه‌های ورودی به کارگیری میشود.
آینه‌کاری هنر ساخت‌و‌ساز صورت های منظم و هندسی با آینه میباشد که با قطعاتی در بعد ها گوناگون تولید میشود. در فرمان روا نشین و سالن آینه گلشن قوام می توانید این هنر خوشگل را ببینید
نگارگری در هر نقطه عمارت قوام دیده می شود. در عمارت اساسی دو اتاق وجود داراست که نگارگری هایی بر تیرک هایی چوبی آن رسم شد‌ه‌است. نگارگری‌های سقف حیاط تعالی و بیشتر اتاق ها غالبا” بوسیله لطفعلی خان صورتگر، نقاش مینیاتوریست آن عصر، صورت گرفته میباشد.
معرق کاری تولید طرح و نقش با استعمال از دکوراسیون تکه های ریز چوب میباشد. در‌این شیوه تکه های ریز چوب های رنگارنگ طبیعی در کنار یکدیگر تبدیل به اشکالی قشنگ و دیده نواز خواهند شد. در گلشن نارنجستان قوام (قوام السلطنه شیراز) روی درهای اتاق‌ها و ردیف های چوب گردو، هنر معرق به وفور مشاهده می شود.
حجّاری، هنر کندن نقش بر سنگ و صنعت براندن آن برای کاربرد در معماری و نیز هنر و صنعت ساختن اشیای سنگی است. در گلشن حجاری‌ های متعددی با الهام از نقش‌های تخت جمشید در ازاره‌های دو ضلع شمالی و جنوبی وجود دارااست. این نقش‌ها معمولا شمایل موجودات افسانه‌ای، سربازان قاجاری و یا این که درختان مینیاتوری می‌باشند.
هنر چیدن خشت در آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بناها به خواسته عرضه نماهای تزیینی متناسب با صورت کلی سازه را خشت کاری می‌نامند. هنرمندان اهل ایران در طراحی طرح‌‌های آجرکاری سنتی در گلشن قوام سنگ تک تک نهاده و اشکال آجرکاری‌های خفته (افقی) و راسته (عمودی) را بکار بردند. همینطور گچ‌‌بری‌‌های زیبایی که به طرح‌‌های سنتی گیاهی مشهورند در بدنه دیوارهای دو فصل بهار خواب در دو طرف ضلع شمالی چشم می شود.