معماری آرامگاه خیام برگرفته از معاش وی و تاملهای قدمت خیام میباشد
آرامگاه خیام از دید ابتکار و ایجاد کرد و معماری یکی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مهم ترین ساختمان های مجال خویش میباشد. طول آن 22 متر و استخوان بندی اشبتنی با هسته ی فلزی میباشد
سه شخصیت اساسی و علمی خیام یعنی فقید بودن او به شعر، ریاضی و نجوم بر ایده اساسی پیاده سازی اثر گذار بود.
دایره کف، به ۱۰ بخش تقسیم شد بطوری که ساختمان بلند یادبود بر ۱۰ اساس ساکن باشد؛ عدد ۱۰ اولی عدد دو رقمی ریاضی و اساس بخش اعظمی از اعداد میباشد.
در آرامگاه خیام از هریک از شالوده ها دو تیغه مورب به طرف بالا تکان می نماید، به ترتیبی که با تقاطع این تیغه ها وسعت کلی ساختمان بلند در گوشه و کنار ساخته میگردد و زیرا تیغه ها مورب اند خطوط افقی آنان بایستی ناظر به شالوده عمودی ساختمان بلند باشد.
پس تیغه ها به طور مارپیچ صورت به طرف بالاحرکت نمایند تا با هم تلاقی نمایند و از طرف دیگر راز در بیاورند که خویش یک صورت غامض ریاضی و هندسی میباشد. این صورت با عدد ۱۰ هر دو سمبل علم ریاضی خیام اند.
بر خورد تیغه ها با یکدیگر و فضاهای مالامال و خالی و بخصوص در بالاستاره های درهمی را به وجود میآورند که از لابلای آنان عرش آبیرنگ نیشابور پیداست و کم کم به طرف نوک گنبد ستاره ها خرد خیس می گردند و تا پایان یک ستاره پنج مالامال آنان را تکمیل نماید.ستاره ها و اسمان، اشاره به شخصیت نجومی خیام داراست
عکس العمل تیغه ها با هم در آرامگاه خیام ۱۰ لوزی تعالی میسازند که می بایست با کاشی کاری مالامال شوند. شایسته ترین تزیین خویش رباعیات خیام بود که به طور خط شکسته و در هم به طرز سیاه مشق های خطاطان بزرگی زیرا میر عماد و برخی استادان شکسته نویس با کاشی به طور نقوش انتزاعی سرتاسر لوزی ها را مالامال نماید.
در تاریخ معماری جمهوری اسلامی ایران این نخستین دفعه بود که خط شکسته نستعلیق در تزئینات یک سازه به فعالیت میرفت. از باطن نیز همین لوزی ها آکندهاز شعر با نقش گل و برگ و پیچک، با رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کاشی معرق تزیین شدندو کاملا اشاره به شخصیت شعر سرا خیام داراهستند
یک لوزی دیگر نیز در کنار لوزی تعالی تاسیس گردیده و در بالای لوزی دوم و در حدود نوک گنبد، لوزی سوم کوچکتری جای دارد. تمام این محورها در نوک گنبد به هم لینک می خورند و سقف گنبد آرامگاه خیام یا این که کلاهک گنبد را صورت میدهند. بیشتر نصیبهای این سقف گنبد صورت به طور مشبک و توخالی میباشد که صورت ستارهای را به وجود می آورد که گشوده هم یادآور دانش نجوم خیام میباشد
به دور تا بدور ساختمان بلند آرامگاه خیام در نصیب اختلاف سطح چشمه سارها در نزدیکی یک دایره پهناور به راءس خویش ساختمان بلند ساخته شـد همـه از سنگ گرانیت با اجزا مثلثی صورت و تورفتگی و برون آمدگی هایی که تا اندازهای صورت چادر را تداعی میکنند و این اشاره بـه نـام خیام میباشد زیرا بابا خیام چادر دوز بود، اسم وی به همین مناسبت گزینش شد.
آبگینههای فیروزهای نیز که به صورت کلی قسمتی از ستاره را به تعداد هفت لبریز نماد میدهند که هفت لبریز آن به معنا هفت فلک، هفت عرش و هفت تپه میباشد که گشوده به آسمان ها و نجوم اشاره دارااست از سایر رموز پیاده سازی آرامگاه خیام میباشد.
به صورت کلی آرامگاه خیام در یک درحال حاضر و هوای شاعرانه با درختان تنومند در نزدیکی ساخته شد. و همانطور که خواست خویش خیام بوده به طور کامل گشوده میباشد و مزارش بهاران گل افشان در نصیب دیگر گلشن بناهای دیگری جهت کتابخانه و مهمانسرای موقت با ملحقات برای مستشرقین و محققین که مایل اند در محل اقامت کوتاه داشته باشند آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و از مجاورت در مجاورت آرامگاه و در فضای شاعرانه علاوه بر عمل سود معنوی داشته باشند ساخته شد که از گستردن جزئییات صرف لحاظ میگردد.
معماری آرامگاه خیام برگرفته از معاش وی و تاملهای قدمت خیام میباشد
آرامگاه خیام از دید ابتکار و ایجاد کرد و معماری یکی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مهم ترین ساختمان های مجال خویش میباشد. طول آن 22 متر و استخوان بندی اشبتنی با هسته ی فلزی میباشد
سه شخصیت اساسی و علمی خیام یعنی فقید بودن او به شعر، ریاضی و نجوم بر ایده اساسی پیاده سازی اثر گذار بود.
دایره کف، به ۱۰ بخش تقسیم شد بطوری که ساختمان بلند یادبود بر ۱۰ اساس ساکن باشد؛ عدد ۱۰ اولی عدد دو رقمی ریاضی و اساس بخش اعظمی از اعداد میباشد.
در آرامگاه خیام از هریک از شالوده ها دو تیغه مورب به طرف بالا تکان می نماید، به ترتیبی که با تقاطع این تیغه ها وسعت کلی ساختمان بلند در گوشه و کنار ساخته میگردد و زیرا تیغه ها مورب اند خطوط افقی آنان بایستی ناظر به شالوده عمودی ساختمان بلند باشد.
پس تیغه ها به طور مارپیچ صورت به طرف بالاحرکت نمایند تا با هم تلاقی نمایند و از طرف دیگر راز در بیاورند که خویش یک صورت غامض ریاضی و هندسی میباشد. این صورت با عدد ۱۰ هر دو سمبل علم ریاضی خیام اند.
بر خورد تیغه ها با یکدیگر و فضاهای مالامال و خالی و بخصوص در بالاستاره های درهمی را به وجود میآورند که از لابلای آنان عرش آبیرنگ نیشابور پیداست و کم کم به طرف نوک گنبد ستاره ها خرد خیس می گردند و تا پایان یک ستاره پنج مالامال آنان را تکمیل نماید.ستاره ها و اسمان، اشاره به شخصیت نجومی خیام داراست
عکس العمل تیغه ها با هم در آرامگاه خیام ۱۰ لوزی تعالی میسازند که می بایست با کاشی کاری مالامال شوند. شایسته ترین تزیین خویش رباعیات خیام بود که به طور خط شکسته و در هم به طرز سیاه مشق های خطاطان بزرگی زیرا میر عماد و برخی استادان شکسته نویس با کاشی به طور نقوش انتزاعی سرتاسر لوزی ها را مالامال نماید.
در تاریخ معماری جمهوری اسلامی ایران این نخستین دفعه بود که خط شکسته نستعلیق در تزئینات یک سازه به فعالیت میرفت. از باطن نیز همین لوزی ها آکندهاز شعر با نقش گل و برگ و پیچک، با رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کاشی معرق تزیین شدندو کاملا اشاره به شخصیت شعر سرا خیام داراهستند
یک لوزی دیگر نیز در کنار لوزی تعالی تاسیس گردیده و در بالای لوزی دوم و در حدود نوک گنبد، لوزی سوم کوچکتری جای دارد. تمام این محورها در نوک گنبد به هم لینک می خورند و سقف گنبد آرامگاه خیام یا این که کلاهک گنبد را صورت میدهند. بیشتر نصیبهای این سقف گنبد صورت به طور مشبک و توخالی میباشد که صورت ستارهای را به وجود می آورد که گشوده هم یادآور دانش نجوم خیام میباشد
به دور تا بدور ساختمان بلند آرامگاه خیام در نصیب اختلاف سطح چشمه سارها در نزدیکی یک دایره پهناور به راءس خویش ساختمان بلند ساخته شـد همـه از سنگ گرانیت با اجزا مثلثی صورت و تورفتگی و برون آمدگی هایی که تا اندازهای صورت چادر را تداعی میکنند و این اشاره بـه نـام خیام میباشد زیرا بابا خیام چادر دوز بود، اسم وی به همین مناسبت گزینش شد.
آبگینههای فیروزهای نیز که به صورت کلی قسمتی از ستاره را به تعداد هفت لبریز نماد میدهند که هفت لبریز آن به معنا هفت فلک، هفت عرش و هفت تپه میباشد که گشوده به آسمان ها و نجوم اشاره دارااست از سایر رموز پیاده سازی آرامگاه خیام میباشد.
به صورت کلی آرامگاه خیام در یک درحال حاضر و هوای شاعرانه با درختان تنومند در نزدیکی ساخته شد. و همانطور که خواست خویش خیام بوده به طور کامل گشوده میباشد و مزارش بهاران گل افشان در نصیب دیگر گلشن بناهای دیگری جهت کتابخانه و مهمانسرای موقت با ملحقات برای مستشرقین و محققین که مایل اند در محل اقامت کوتاه داشته باشند آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و از مجاورت در مجاورت آرامگاه و در فضای شاعرانه علاوه بر عمل سود معنوی داشته باشند ساخته شد که از گستردن جزئییات صرف لحاظ میگردد.