مجله خبری مساجد

a
مقبره متبرکه امامزاده عبدالله (ع) در روستای مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد لالان (لالون) و در ۲۰ کیلومتری فشم قراردارد. حرم متبرکه امامزاده عبدالله (ع) در کنار جاده ای فرعی و خاکی که از روستای زایگان فشم منشعب می گردد و حدود ۲ کیلومتر فاصله دارااست واقع گردیده است. در فهرست بناهای تاریخی و فرهنگی ارثیه فرهنگی ،عمر این بقاع به قرن ها نهم و دهم هجری منسوب شده میباشد. بنای بقاع متبرکه امامزاده عبدالله (ع) با مساحت ۱۴۰ متر مربع در سالهای اخیر تماما مرمت شد‌ه‌است .لالان یا این که لالون از روستاهای دهستان رودبار قصران نصیب رودبار قصران شهرستان شمیران استان طهران کشور‌ایران میباشد. به انگیزه جود گل‌های لاله، به‌این روستا لالگون، یا این که لالون گفته میگردد، و دارنده چشمه آب گازدار طبیعی که مستقر‌های روستا به آن چشمه تلخاب می گویند.

گویش عموم روستای لالان تاتی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد میباشد. اما لهجه رایج در لالان مانند اوشان، فشم، میگون و لواسان، به طور کاملً تاتی وجود ندارد و گویش مازندرانی بسیار در آن نفوذ یافته میباشد. لهجه عموم لالان به زبان روستاهای امامه، زایگان، آبنیک، گرمابدر، میگون و شمشک در قصران بسیار مجاورت میباشد. نفوذ مازندرانی در لهجه تاتی قصران بدین برهان میباشد که قصران در قبلی ذیل حاکمیت طبرستان قرار داشته البته در تقسیمات کشوری معاصر جزو استان طهران به حساب می آید.
درون مقبره این حرم و بر روی سنگ مرقد آن حضرت ،این عبارت درج شده میباشد :
امامزاده عبد و بنده الله از فرزندان فضل و ادب بن امام رضا (ع) میباشد . جعفر و بنده الله از مدینه روی به ولایـت رود توشه قصران نهادند ،زیرا به موضع لالان رسیده اند آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد وی را شهید کرده اند.
نشانی : طهران-فشم – روستای لالان

پدر افضل الدین مرقی کاشانی از شاعران و محققان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد نصفه دوم سده ۶ و نصفه در آغاز سده ۷ هجری قمری و یک کدام از وسیع ترین رباعی سرایان اهل ایران میباشد.این شعر سرا در بالندگی و توسعه حکمت و ادبیات عرفانی در تاریخ اسلامی کشور ایران نقش بسزایی داشته میباشد.جامع الحکمه ، ینبوع الحیات ، پهنا طومار ، کتاب اشعار ، مدارج الکمال ، ساز و پیرایه شاهان مثلا اثرها این حکیم میباشد .آرامگاه این فیلسوف در پای کوهی خوش چشم انداز و سرسبز در روستای مرق در ۳۵ کیلومتری غرب کاشان با گنبد فیروزه ای خود نمایی می نماید .

این حرم با اثراتی از معماری آن زمانه و محراب و گچ بری های قشنگ و تزئینات هنری و صندوق چوبی مرتبط با سال ۹۱۲ هجری قمری یار و همدم با مناظر و منظره های طبیعی ، یک کدام از جذاب ترین جاذبه های توریسم میباشد.

کتیبه جان دار در مقبره
کتیبه صندوق چوبی مرقد مورخ ۹۱۲ و سابق رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ترین تاریخ تصویب گردیده در بناست. ماده تاریخ کتیبه منظوم در مقبره تاریخ ۱۱۰۱ را نشانه میدهد. کتیبه ای بر دیوار غربی گنبدخانه تاریخ ۱۲۶۹ داراست.محراب گچ بری زیبایی در‌این حرم وجود دارااست که کتیبه هایی به خط کوفی داراست .و با گل و بوته های پر رنگ تزیین یافته و آن را وابسته به قرن هفتم هجری قمری می‌دانند. با اعتنا به کتیبه های جانور، در عصر صفویان، شغل های مهمی در بقعه انجام یافته و صندوق روی مرقد در‌این زمان ایجاد شده است. این سازه در طول مجال یکسری توشه تجدید بنا گردیده و اکنون گنبد آن در مشت تجدید بنا میباشد.

البته درباره‌ی عمر روستای مرق، اقوال گوناگونی وجود داراست که هرکدام حکایت از سوابق زمانبر سکونت درین روستا داراست. کسانی عمر روستا را به مجال اسکندر مقدونی نسبت میدهند. ادله آن را سکه های طلای مکشوفه از آرامستان متروکه محله دروازه می‌دانند. وجود مدفن شعر سرا صاحب و مالک اسم و لبریز شهرت قرن هشتم هجری، حکیم افضل الدین مرقی پر اسم و رسم به (پدر افضل) در‌این روستا از سایر دلایل عمر روستاست. همینطور وجود درخت سرو کهنسال در حیات آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مسجد جامع که سوابق آن را به قبل از روزگار معاش پدر‌ افضل بر می‌شود. گواه دیگری بر عمر این روستاست. اعتقاد و باور بر این میباشد که درهای بقاع باباافضل را از چوب های این درخت ساخته اند.

حرم متبرکه امامزاده ابراهیم (ع) در ناحیه لواسانات مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد منطقه فشم در روستایی به اسم آبنیک واقع شد‌ه‌است. بنای اول مقبره متبرکه امامزاده ابراهیم (ع) وابسته به قرن هشتم و نهم هجری بوده میباشد. در سالهای اخیر با عملکرد هیات امنا فعالیتهای عمرانی در بقاع متبرکه امامزاده ابراهیم (ع) به فعالیت آمده میباشد. بنای مقبره متبرکه امامزاده ابراهیم (ع) بی آلایش میباشد و از سنگ تشکیل‌شده و حدود ۶۰ متر مربع مساحت دارااست و دارنده گنبد از مال گل و گچ میباشد . باطن مقبره از نصیب کف تا حدود ۵/۱ متر از سنگ و سایر از گچ پوشیده گردیده‌است.آن حضرت از فرزندان امام علی بن موسی الرضا (ع) میباشد و جد بزرگوار امامزادگان موسی و طیب مدفون در حیطه لواسانات معرفی گردیده است. مسافت این بقاع که دارنده جاده آسفالت میباشد تا طهران ۳۳ کیلومتر میباشد .

محل حرم در روستای خوشگل ،آهسته و خوش آب و هوای آبنیک میباشد که رودخانه ای با آب شیرین و گوارا از در میان آن و از نزدیک حرم متبرکه امامزاده ابراهیم (ع) می گذرد.در فهرست بقعه متبرکه اداره موقوفات کشور ایران آمده میباشد: امامزاده ابراهیم در لواسان دفن گردیده‌است. حجت الاسلام روحانی ذبیح محلاتی در کتاب اختران تابناک مجلد دوم می نویسد : امامزاده ابراهیم در قلعه آبنیک لواسان دفن شده است. آیت الله سید مرتضی دانش الهدی نیز در کنز الانساب خاطر آور می‌شود که امامزاده ابراهیم ابن امام رضا علیه السلام با دو فرزندش به اسم های موسی و طیب از بغداد به ولایت رودبار قصران رهسپار گردیده و وقتی که به دهستان آبنیک رسیدند شهید شدند. مورخ پهناور ابو مخنف خزاعی در کتاب بحر الانساب می نویسد امامزاده ابراهیم ابن موسی الرضا با دو فرزند خویش موسی و طیب از بغداد آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد روی به ولایت ری نهادند و زیرا به موضع آبنیک رسیدند به جايگاه شهیدشدن نائل شدند.

زیارتگاه امامزاده سیده ملک خاتون طهران

زیارتگاه امامزاده سیده ملک خاتون در طهران خیابان خاوران ،خیابان شهید برادران سجادی ،هشت متری ملایری واقع گردیده است .در سال ۱۳۷۸ ش عمل های عمرانی و نما کاری و اجرای طرح های بسط و محوطه سازی و تولید فضای سبز ،به شیوه زیبایی در زیارتگاه امامزاده سیده ملک خاتون انجام یافته میباشد. آرامگاه سیده ملک خاتون که به زیارتگاه امامزاده سیده ملک خاتون دارای اسم و رسم میباشد و هرساله آیتم بازدید هزاران نفر قرار می گیرد.بنای اساسی بقاع ،تاریخی و از اثر ها فرصت فتحعلی پاد شاه قاجار میباشد که طبق کتیبه سنگ مرمرو کاشی های مرقد بوسیله نواب علیه سلطنت خانم ملقب به با شخصیت السلطنه بنت بدیع الملک میرزای عماد رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد الدوله در سال ۱۳۰۹ ه ق تعمیر شد‌ه‌است .

مسجد کوفه یکی از مساجد چهارگانه گران قدر مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد فقیه اسلام می باشد. این مسجد در ۱۲ کیلومتری شمال شهر نجف واقع هست. گفته می شود این مسجد آغاز به وسیله حضرت آدم درست شده و بعد از مسجدالحرام قدیمی‌ترین مسجد فقید می‌باشد. در دهه‌های نخستین هجری قمری این مسجد بوسیله سعد بن ابی وقاص تجدید بنا و مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بعد به وسیله علی ابن ابی طالب مرکزی مهم برای خلافت در حیث گرفته شد. بقاع برخی از بزرگان و علمای فقهی در آنجا جای‌دارد.

مسجد کوفه با شکل هندسی مربع و با طول و عرضی در حدود ۱۱۰و۱۱۶ متر و صحنی والا و بدون سقف و دیوارهایی به ارتفاع ۲۲ متر که دورتا دور محوطه اش هفتاد و شش غرفه وجود دارد، طراحی گردیده‌است. این مسجد چهار در برای ورود و خروج داراست.

به عنوان مثال مساجد مهم شیعه مسجد سهله میباشد

مسجد سهله (نام‌های دیگر: مسجد سهیل، بنی‌ظفر، عبدالقیس) یکی از مشهورترین مساجد اسلامی است که در قرن اولیه هجری توسط قبایل عرب در کوفه در سمت شمال غربی مسجد جامع کوفه به فاصله حدود دو کیلومتر ساخته‌گردیده است. این مسجد یکی‌از دیرین‌ترین مساجد منتسب به حجت بن الحسن، امام دوازدهم، شیعه ها میباشد. مسجد سهله در شرق نجف یعنی در شهر کوفه قدیم جای دارد، این مسجد در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی مقبره امام علی با زاویه ۳۷ رتبه و ۲ کیلومتری شمال غربی مسجد کوفه با زاویه ۵۳ رتبه قراردارد. در تیم روایات با تعابیر مختلفی از منزلت معنوی و مقام مسجد سهله خیال گردیده‌است. می قدرت بیان کرد از خبر ها چنان معین می‌گردد که پس از مسجد اعظم کوفه مسجدی به فضیلت این مسجد وجود ندارد.

این مسجد در زمینى خالى از سکنه که فضا آن پوشیده از ماسه هاى قرمز رنگ می باشد ایجاد شده است. شکل هندسى آن نسبتاًً به صورت مستطیل با طول ۱۴۰ متر، عرض ۱۲۵ متر و مساحتى بالغ بر ۱۷۵۰۰ مترمربع می باشد. ارتفاع دیوارهایى که آن را تسلط کرده حدود ۲۲ متر می باشد که هر یک از اضلاع چهارگانه رزرو رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد آن به وسیله برج هاى نیم دایره ای از طرف خارج و به فاصله هاى مساوى تقویت مى شوند. در اواسط ضلع شرقى دیوار، مناره اى به ارتفاع ۳۰ متر وجود دارد. در اصلى مسجد در وسط ضلع شرقى در مجاورت این مناره قرار دارد.

در بخش هاى گوناگون صحن مسجد محرابهایى ساخته شده است که به نام پیشوایان دینی نامگذارى شده، ازجمله رده امام درستگو، امام سجاد، مقام امام فرصت، ابراهیم، ادریس، خضر.

در احادیث فراوانی به صراحت اعلام شده که اقامتگاه شخصی امام مهدی(عج)در طول ظهور، مسجد مقدس سهله است :

محدثان مقام بالا شیعه، با اوراق معتبر، در مجامع حدیثی خود قصه کرده­اند که روزی در محضر آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد حضرت امام درست گو(ع) از مسجد سهله ذکر کرد و شنود شد، فرمودند: «آنجا اقامتگاه صاحب و مالک ماست؛ زمانی که با خانواده­اش قیام کند». کافی،ج۳، ص ۴۹۵٫

از مهم‌ترین فضیلت های مسجد سهله آن میباشد آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که کسی که ۴۰ شب چهارشنبه در‌این مسجد بیتوته کند و به عبادت بپردازد به دیدار یوسف فاطمه نائل شود

تزیینات مسجد عتیق شیراز
ضلع شمالی مسجد جامع عتیق دری با اسم مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در دوازده امام جای‌دارد که راز درش با کاشی مقرنس‌کاری گردیده و چهار کتیبه مزین به اسم دوازده امام در جرزهای دوسوی در نصب شد‌ه‌است.
در همین ضلع، طاق مروارید که طاق نمایی بلند به حساب می‌آید با سقفی که به وسیله خشت مقرنس‌کاری گردیده و دو گلدسته بلند جلوه زیبایی به مسجد بخشیده میباشد.
ضلع غربی دارنده رواق‌هایی خوشگل با یکسری دهانه میباشد که ورودی بقاع آستان مقدس شاهچراغ نیز به شمار میاید.
ضلع جنوبی مسجد عتیق شیراز نیز طاق‌ نمای رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بلندمرتبه و جذابی با تزئینات معماری اهل ایران اسلامی دارااست که کتیبه‌ هایش تاریخ نوسازی مسجد را با خط ثلث بغرنج نشانه می دهند.
محراب کاشی کاری گردیده و شبستان والا مسجد جامع عتیق از سایر نکات شایان توجه این مسجد به شمار میاید.
از سایر فضاهای مسجد عتیق شیراز می‌قدرت به خدایخانه یا این که دارالمصحف اشاره نمود که محل مراقبت قرآن‌های تاریخی در اواسط شبستان میباشد.
عمارت دارالمصحف، عمارتی چهارگوش میباشد که در هرمورد از کناره‌های خویش یک ردیف مدور داراست.
این عمارت در چهارضلع خویش، تراس و اتاقی در اواسط آن قرار گرفته که از تراس‌های شمالی و جنوبی دارنده ورودی میباشد.
کتیبه‌ی این عمارت، مثال‌ی ارزنده‌ای از هنر خطاطی اهل ایران و مشتمل بر اشعار عربی در شأن قرآن و به خط ثلث میباشد. این کتیبه تاثیر پیر یحیی جمالی صوفی از خوش‌نویسان صاحب و مالک اسم سده‌ی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد هشتم هجری میباشد.

براساس دو نوشته ی مو جود در بقعه، تولیدکننده ی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بارگاه مدرس جواد دواتگری میباشد. نوشته نخستین بالای درِ ورودی بارگاه حکاکی گردیده و آفریننده آن را اینگونه معرفی نموده است:
بارگاه اولیاء چکان تاثیر مرحوم معلم جواد دواتگری مراغه سال ۱۳۶۰ خورشیدی
همینطور در تابلوی مو جود در بقعه که دربردارنده اشعاری از مدرس کریمی میباشد، درخصوص تولید کننده بارگاه مهیا میباشد:
اینجانب ضرحی بر اولیاء چکان
ساختم همچو چادر ی زرتار
اینجانب جوادم دواتگری رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد دارای اسم و رسم
انتظار دعایم از زوار
در مه تیر برفتم از جهان
سیصدو شصت و یک فزون ز هزار
از «کریمی» بپرس تاریخم
وصل گشتم برحمت غفار

بخش آقایان و خانم ها توسط دیوایدر شیشه ای و آلومینیومی مستقل شد‌ه‌است. کف گنبدخانه و دیوارهای داخلی تا سقف با سنگ مرمر سپید و سقف آن و لایه درونی گنبد با گچ اندود گردیده و از اواسط گنبد، لوستر بزرگی بالای بارگاه آویخته گردیده‌است. گنبدخانه دارنده دو پنجره از نمای شرقی و دو پنجره در نمای غربی میباشد و ۲۱ پنجره خرد نیز در آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد گریو گنبد درنظرگرفته شده که نور و روشنایی فضای داخلی مقبره از روش آنها تأمین می‌گردد.

مسجد جامع اردستان به یاور بازارچه و مکتب متصل مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به آن، با مساحتی حدود ۳۴۰/۸۵ متر مربع مشمول فضاهای زیادی میباشد.
مسجد اكنون‌ دارنده‌ صحنی‌ مركزی‌ میباشد‌ كه‌ با شبستانهایی تسلط‌ گردیده‌ و گنبد منزل‌ای‌ با حیاط‌ والا‌ شبستان‌ جنوبی‌ آن‌را تشكیل‌ میدهد.
ایوانهایی‌ با شكوه‌ و گرانقدر‌ در مركز دیگر جناح‌های مسجد جامع اردستان استقرار یافته‌اند.
تراس‌ سمت‌ قبله‌ و نیز گنبد منزل‌ مسجد جامع اردستان بر مبنای كتیبه‌های‌ جان دار در سالهای‌ ۵۵۳-۵۵۵ق‌ ساخته‌ گردیده‌اند.
ایوانهای دیگر فارغ از‌ شک پوششهای‌ صفوی‌ دارا هستند و همان گونه‌ كه‌ كتیبۀ كوچكی در مركز گیلویی‌ تراس‌ شمالی‌ با تاریخ‌ ۹۴۶ق‌ به‌روشنی‌ تأكید می‌كند، دست‌كم‌ در اوایل‌ دورۀ صفویه‌ بازسازی‌ گردیده‌ میباشد‌.
دیگر بخشهای شبستانها تركیبی‌ از طاقهای‌ گنبدی‌ و گهواره‌ای‌ میباشد‌ و بیشتر طاقهای‌ گهواره‌ای‌ با اضافه کردن‌ كمرپوشهای‌ گنبدی یا این که تركین‌ به‌شکل‌ دو طبقه‌ در آمده‌اند.
فضاهای خدماتی و ارتباطی مسجد جامع اردستان همانند توالت، در دورترین نقطه از مبنا مرکزی جایابی گردیده اند.
به جهت تغییرات بسیار فضایی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد طی زمان های متفاوت درین مسجد و تبدیل نصیب میانی شبستانها به تراس، فضاهای کوچک و به ظواهر فارغ از کاربری ، در مسجد ساخت و ساز گردیده اند .
ورودیهای مسجد جامع اردستان آنچه منجر رابطه سفت مسجد با بناهای پیرامونش گشته، پنج درآیگاه میباشد که از روش نماسازی تاحدودی بر آنان تأکید گردیده است.
درآیگاه جنوب غربی مسجد جامع اردستان براساس حفریات و امتداد تزئینات آن با دیوار مجاورش، میتواند دیرین ترین درآیگاه مسجد باشد.
بیشتر تزئینات آن، نقوشی میباشد که با خشت پیش بر ایفا گردیده اند.
تزئینات آجری این ورودی تا حدودی یادآور سردرمسجد جورجیر (آل بویه) میباشد.
مسجد جامع اردستان ابتدا در همگی جهات، دارنده شبستان ردیف دار بوده میباشد.
بزرگترین شبستان مسجد، شبستان جنوبی میباشد که طبق کتیبه گنبدخانه، ابوطاهر سال ۵۵۳ هـ.ق . آن را سازه نموده است.
در ذیل محوطه تراس مسجد جامع اردستان ، فضایی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد چهارگوش با دو محراب وجود دارااست.

معماری مسجد جامع اردبیل مشتمل بر گنبد، شبستان، حیاط، مناره، محراب و … میباشد.
گنبد مسجد جامع اردبیل گنبد آجری بزرگی داشته که مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از بیرون با کاشی های آبی بی آلایش مزین بوده و بر بدور آن با کاشیهای معرق کتیبه هایی وجود داشته میباشد که به گذر زمان روزها از در بین رفته میباشد.
حادثه ها روزها گنبد این مسجد را فرو ریخته و آنچه امروزه باقیمانده میباشد ، صرفا دو نصیب قوسی صورت ناقص از گنبد فرنگی و نصیب محدودی از گچ بریهای گنبد داخلی را در چهار کناره فوقانی دیوارهای شبستان میباشد، بر بالای شیارها ، تنها یکسری ستون آجرچینی افقی ما‌نده میباشد و آحاد گنبد فرو ریخته میباشد.
گنبد مدور آجری مسجد جامع اردبیل بر محور مربع مستطیل شکلی به بعد ها ۱۵ / ۲۰ × 50/15 متر قرار گرفته که خویش این اساس در واقع امتداد چهار دیوار سازه پیش از تقسیم آن به هشت و شانزده ضلعی خرد میباشد.
شبستان محوطه ای میباشد مربع مستطیلی صورت به بعد ها ۱۵/۰۵ × ۱۵/۲۰ متر. شبستان دارنده چهار طاق تبارک در چهار ضلع میباشد که‌این چهارطاق در بخش انتهایی سازه، به وسیله دیوارچه ها و کاربندی ها و نیز فیل پوش ها به محوطه های هشت ضلعی و در غایت شانزده ضلعی تبدیل گردیده است.
تراس کهن مسجد فضایی میباشد سرپوشیده به بعدها ۹ / ۱۰ × ۱۲ / ۵۲ متر و با یک طاق نمای بسته جنوبی به پهنا چهار متر و عمق ۲/۶ متر مشرف بر صحن سابق این سازه، که امروزه به بدنه شمالی شبستان اساسی آدینه مسجد ملحق گشته میباشد.
اصولا تراس رفیعی بوده، که با ویران گشتن و فرو ریختن طاق آن، در اواخر زمان ی زندیه و اوایل عهدوپیمان قاجاریه با بالا آوردن کف آن به طول ۲ متر و پوشانیدن سقف به وسیله الوارهای چوبی و تاسیس بام مسطح، این محوطه را به شبستان تبدیل کرده و فعلا، تحت عنوان مسجد از آن به کارگیری می کند، حیاط و گنبدخانه در حین سلجوقی تشکیل شده اند. .
سقف بر گردونه ۸ ردیف چوبی 4 × ۲ با شالی های سنگی غیرمنتظم پایدار میباشد و سرستون ها به مدل کرنتی می باشند.
سقف این شبستان دارنده ۱۲۴ تیر چوبی میباشد.
۴ × ۳۱ می باشدو به همین جهت رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به مسجد تیرپوش دارای اسم و رسم میباشد.
شبستان از نصیب شمالی با یک راهرو به خارج رویه می‌یابد.
منار مسجد جامع اردبیل ، در مسافت ۱۶/۴۳ متری جناح غربی بدنه شبستان اساسی قراردارد و علی رغم این که امروزه با منهدم شدن اجزاء متشکله و کانال به طور منفرد و غیروابسته از بنای آدینه مسجد درآمده، لیکن سابقاً به اصل مسجد متصل بوده میباشد.
منار مسجد جامع اردبیل ، به طور کامل از نگاه هیبت و صورت دکوری به مدل دیگر مناره های قول سلجوقی تاسیس شده است، به نحوی که بر بدنه استوانه ای منار، آجرهای رگ چین به عمل رفته و درزهای افقی آن با مهرهای گچ بری ویژه زمان سلجوقی پوشیده گردیده‌است.
لازم به ذکر میباشد که اندازه های آجرهای مستعمل در اینجا شبیه به عبارتی آجرهایی میباشد که در مصالح ساختمانی مسجد به فعالیت رفته میباشد.
منار اساسا مشتمل بر سه نصیب شالوده، بدنه و تاج بوده میباشد که با سپری شد مجال تاج منار از در میان رفته و امروزه فقط محور هشت ضلعی آن که با خشت قرمز رنگ و ملات گچ و آهک تشکیل شده و ارتفاع هر ضلع آن ۲/۱۰ متر میباشد و نیز بدنه کلفت استوانهای آن به قطر پنج متر، ما‌نده میباشد.
راءس دیوار جنوبی گنبدخانه آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد را محرابی گچبری، به طول ۱۰ متر، اشغال کرده، که عمق معدود آن را بلندیش جبران می نماید.

مسجد عتیق قزوین یک کدام از مساجد باستانی و تاریخی شهر مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد قزوین میباشد که در زمانه صفویه ایجاد شده است. این مسجد تحت عنوان یک شاهکار معماری مذهبی شناخته می‌گردد و در حین سال های دراز تحولات و تغییراتی را تجارب نموده است. در‌این نوشته‌علمی، به رسیدگی تحولات و تغییرات معماری مسجد عتیق قزوین در روزگار صفویه پرداخته می‌گردد.

تحولات معماری در روزگار صفویه:
زمانه صفویه یکی‌از زمان‌های اصلی تاریخ کشور‌ایران بود که گسترش فرهنگ وتمدن و هنر اسلامی را پایین تأثیر قرار اعطا کرد. در‌این عصر، مسجد عتیق قزوین نیز تحت عنوان یک راس مذهبی و فرهنگی اساسی در حیطه شناخته میشد. معماری این مسجد نیز در‌این زمان تحولات و تغییراتی را تجربیات کرد.

آغاز، در روزگار صفویه، معماری مسجد عتیق قزوین بر محور معماری اهل ایران سنتی بود. برای مثال خصوصیت‌های این مسجد، استعمال از سنگ‌های محلی و مصالح ساختمانی محلی بود. همینطور، در پیاده سازی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد داخلی مسجد، به به کار گیری از قطعات چوبی و نگارگری‌های دیواری برای تزیینات پرداخته شد. این تحولات معماری در زمانه صفویه آرم میدهد که مسجد عتیق قزوین در حین فرصت تحت عنوان یک راس معماری مذهبی و فرهنگی اساسی در حیطه شناخته میشد.

به‌دنبال، در زمان صفویه، تغییراتی در معماری عتیق قزوین صورت اعطا کرد. در‌این زمان، معماران صفوی با به کار گیری از موادسازنده معماری ترکیبی اهل ایران و مغولی، به ساختمان‌هایی با طرح‌های اختصاصی و خوشگل پرداختند. از جمله، در پیاده سازی داخلی مسجد، آرایش و پیرایش‌های فرشی و سقف‌های گنبدی با نقوش متعدد به کارگیری میشد. این تغییرات معماری نماد میدهد که مسجد عتیق قزوین در روزگار صفویه تحت عنوان یک شاهکار معماری مذهبی و فرهنگی شناخته میشد.

فیض‌گیری:
مسجد عتیق قزوین یک کدام از مساجد باستانی و تاریخی شهر قزوین میباشد که در زمانه صفویه ایجاد شده است. در حین این زمان، معماری این مسجد تحولات و تغییراتی را تجربیات نموده است. آغاز، معماری مسجد عتیق قزوین بر مبنا معماری اهل ایران سنتی بود. البته درپی، با به کار گیری از ارکان معماری ترکیبی اهل ایران و مغولی، طرح‌های اختصاصی و قشنگ ساخت و ساز شد. این تغییرات معماری علامت میدهد که مسجد عتیق قزوین در زمان صفویه تحت عنوان یک شاهکار معماری مذهبی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و فرهنگی شناخته میشد.

از سوی دیگر، هنر همواره فراتر از مرز های انسانی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد حضور پیدا کرده است و دربین تمام نزاع ها و زد خورد های هویتی، آشتی را دربین تمدن ها برقرار کرده است و گردشگری هم بهترین وسیله برای انتقال پیام دوستی و صلح در بین ملت هاست، ملت هایی که بخشی هایی از یک تمدن تاریخی به شمار می‌آیند.

تاریخچه مسجد جامع مكی زاهدان

مسجد جامع مكی زاهدان با قدمتی كه به سال ۱۳۵۳ میرسد، بوسیله مولانا عبدالعزیز ملازاده احداث گردیده است. امروزه از جاهای دیدنی زاهدان به حساب می آید. با ۳۲۰۰۰ متر مربع زیر بنا، این مسجد دارای چهار مناره به ارتفاع ۹۲ متر و ۵۲ گنبد است. كه ارتفاع گنبد مركزی آن به ۴۶ متر میرسد. از مسجد مكی زاهدان به‌عنوان یكی از بزرگ‌ترین مساجد دانا رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اسلام و مشهورترین مسجد اهل سنت خیال و خاطر می گردد. نمای بیرونی مسجد به مسجد سلطان احمد در تركیه و فضای داخلی آن به مسجد النبی در مدینه همانندی داراست.

مسجد جامع مكی زاهدان با قدمتی كه به سال ۱۳۵۳ میرسد، بوسیله مولانا عبدالعزیز ملازاده ساخته شده است. امروزه از جاهای دیدنی زاهدان به حساب می آید. با ۳۲۰۰۰ متر مربع ذیل بنا، این مسجد دارای چهار مناره به ارتفاع ۹۲ متر و ۵۲ گنبد می‌باشد. كه ارتفاع گنبد مركزی آن به ۴۶ متر می‌رسد. از مسجد مكی زاهدان به‌عنوان یكی از تعالی‌ترین مساجد فقیه اسلام و مشهورترین مسجد اهل سنت خیال و خاطر میگردد. نمای بیرونی مسجد به مسجد شاه احمد در تركیه و فضای داخلی آن به مسجد النبی در مدینه همانندی دارااست.مسجد «مكی» نشان اتحاد و همگراییآدرس قومی با معماری جذاب و مختلف، سالانه پذیرای بیش تر از ۸ هزار توریست داخلی و خارجی از كشورهای استرالیا، عمان، امارات، كانادا، هلند، دانمارك، پاكستان و افغانستان بوده و به‌عنوان یكی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان سیستان‌وبلوچستان آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد معرفی گردیده‌است.